نقاشی‌های کودکان تا پیش از سال‌های اخیر شاید فقط خط‌خطی‌هایی بامزه به نظر می‌رسید ولی امروزه تفسیر نقاشی کودکان از این جهت که به‌واسطه‌ی آن می‌توانیم به دنیای خیالی و احساسات آنها پی ببریم اهمیت زیادی کسب کرده است.
آیا زمانی که یک نقاشی کودکانه را دریافت کرده‌اید و اولین نگاه به آن، شما را وارد یک دنیای شگفت‌انگیز و پر از خیال‌پردازی کرده است را به یاد دارید؟ گاهی وقت‌ها این آثار هنری، ما را به‌عنوان پدر و مادر یا یک مخاطب معمولی، به دنیایی دیگر می‌برند که پر از رنگ و شادی، آزادی و ناگفته‌های زیادی است.
دست‌های کوچکی که با قلم و رنگ به خلاقیت می‌پردازند، در هر نقاشی یک داستان را به تصویر می‌کشند. این داستان‌ها، زبانی است که ما بزرگ‌ترها گاهی اوقات فراموش کرده‌ایم. اما اگر یک بار دیگر بخواهیم با دقت به نقاشی‌های کودکان نگاه کنیم، ممکن است دلیلی برای کنجکاوی و حس همیشگی کودکی را در آنها پیدا کنیم.
در این سفر، ما به دنیایی عجیب‌و‌غریب از زاویه‌ای جدید سفر می‌کنیم. دنیایی که از دید نقاشی‌های کودکان به وجود آمده است. آیا می‌خواهید با ما همراه شوید تا در این داستان‌های رنگارنگ غرق شویم و با تفسیری عمیق‌تر، از دنیایی پر از خیال و احساسات کودکان، دیدن کنیم؟ با ما همراه باشید تا به کشف گنجینه‌های پنهان در هر خط و رنگ این نقاشی‌ها بپردازیم و با دقت بیشتری به زبان بی‌واژه ولی پرانرژی کودکانه گوش فرا دهیم. از شما دعوت می‌کنیم تا در این سفر با ما همراه شوید و به دنبال رمزهایی بپردازیم که در هر ذره رنگ و هر خط این نقاشی‌ها نهفته‌اند.
نقاشی‌های کودکان می‌توانند چیزهای زیادی در مورد ترس‌ها، شادی‌ها، رویاها، امیدها و کابوس‌های آنها به شما بگویند، همچنین دیدگاه ارزشمندی از شخصیت آنها به شما می‌دهند. کودکان از لحظه‌ای که به اندازه کافی بزرگ می‌شوند تا مداد رنگی یا مداد را در دست بگیرند و روی کاغذ بیاورند، فرآیند نقاشی خود را آغاز می‌کنند. برای کوچولوهای دوست‌داشتنی شما، طراحی یک فعالیت طبیعی و معمولاً با لذت بسیار است. آنها برای بیان احساسات نقاشی می‌کشند؛ زیرا نمی‌دانند چگونه احساسات مختلف را از طریق کلمات بیان کنند. آنها ترس‌ها، شادی‌ها، رویاها، امیدها و کابوس‌های خود را از طریق نقاشی بیان می‌کنند. پس شما با تفسیر نقاشی کودکان در مورد روابط آنها با دنیا و چیزهای دیگر سرنخ‌هایی بدست خواهید آورد.
نقاشی راهی برای برقراری ارتباط است و آثار هنری کودکان نمایانگر شخصیت آنها است. نقاشی‌های کودکان منحصربه‌فرد است و می‌تواند اطلاعات دقیقی در مورد هنرمندان جوان به ما بدهد.
برای آنکه دید بهتری نسبت به تفسیر نقاشی کودکان بدست بیاوریم ابتدا باید بدانید که نقاشی کودکان به‌طور کل از سه مرحله تشکیل می‌شود.
شاید شما به عنوان پدر و مادر سرتان بیش از اندازه برای خواندن مطلب کامل ما در مورد تفسیر نقاشی کودک عزیزتان شلوغ باشد! اگر می‌خواهید به‌صورت خلاصه ولی جامع همه چیز را در مورد تفسیر نقاشی کودک خود بدانید و از این به بعد به نقاشی‌های زیبای کوچولوی دوست‌داشتنی خود به چشم اشکالی رنگارنگ نگاه نکنید، دانلود فایل pdf تفسیر نقاشی کودکان می‌تواند برای شما مؤثر باشد.
نقاشی کودکان شاید در نگاه اول ساده به نظر برسد ولی وقتی به دنبال تفسیر نقاشی کودک می‌رویم متوجه پیچیدگی‌های پنهان شده پشت این طرح‌های ساده می‌شویم. کودک شما برای گذراندن اوقات فراغت، پشت میز تحریر کوچک خود می‌نشیند و شروع به نقاشی می‌کند. اما آیا همه چیز به همین سادگی است؟ بهتر است بدانید، نقاشی کودکان سه مرحله دارد که شامل خط‌خطی، پیش طرحواره و مراحل شماتیک است و این مراحل برحسب سن کودک متفاوت هستند. مثلا در مرحله خط‌خطی که عمدتاً کودکان در این مرحله بین 2 تا 4 ساله هستند، هیچ واقع‌گرایی وجود ندارد. البته به‌طور مثال، گاهی در تفسیر نقاشی کودک سه ساله، می‌توان اشکال خاصی شبیه به خانه و ماشین را در این خط‌خطی‌ها پیدا کرد.
از سن 4 سالگی تا 7 سالگی مرحله پیش شماتیک کودکان آغاز می‌شود. در این دوره آنها سعی می‌کنند ساده‌ترین چیزهایی که به چشمشان می‌آید را نقاشی کنند. در این مرحله عمدتاً نقاشی کودکان فاقد جزئیات است و در پایان مرحله آنها شروع به اضافه کردن جزئیاتی می‌کنند که نقاشی‌شان متمایز شود. مرحله‌ی آخر نقاشی کودکان شامل اضافه کردن جزئیاتی است که عمق و واقع‌گرایی نقاشی‌ها در آن افزایش یافته است.
از طریق این سه مرحله، نقاشی‌های کودک شما از خط‌نویسی تصادفی به تصاویر تعریف‌شده با مضامین و معنایی تبدیل می‌شود که بزرگسالان می‌توانند بدون اینکه از کودک بپرسند بفهمند. در طی مراحل مختلف، معنای نقاشی کودک شما همچنان در حال تکامل است. اما برای تفسیر نقاشی کودکان، وقتی کودکمان نقاشی را به ما می‌دهد باید به چه چیزهایی توجه کنیم؟ آیا از همان ابتدا باید به سراغ معنی اشکال برویم؟ یا نگاهی کلی‌تر می‌تواند اطلاعات جامعی در اختیار ما قرار دهد؟
پیش از ادامه مطلب، تا به حال شده از چگونگی نشستن کودک خود هنگام نقاشی کشیدن یا بازی کردن نگران باشید و دائم در حال تذکر به او باشید؟ آیا این تذکرها فایده‌ای هم دارد؟ اکثرا خیر! کودکان آنچنان در نقاشی یا بازی خود غرق هستند که اصلاً صدای شما را نمی‌شنوند ولی این به معنی این نیست که نگرانی شما بی‌دلیل است. درواقع شما باید محیط را به‌صورت آگاهانه برای کودک خود آماده کنید تا لازم نباشد دائم به او تذکر داده و او هم آن را نادیده بگیرد! یکی از المان‌های مهم این فضای آرام و دلنشین که هم حس کودک را به نقاشی کشیدن مثبت می‌کند و هم خیال شما را از مشکلات مربوط به گردن و کمر او راحت می‌کند، یک میز نقاشی مناسب است. میز نقاشی مناسب برای کودک چه ویژگی‌هایی دارد؟ جنس آن و متریال ساخت آن باید چه باشد تا هم کودک از ظاهر آن لذت ببرد، هم ترغیب به استفاده از آن شود؟ سری به صفحه محصول میز نقاشی در سایت ما بزنید و میز نقاشی‌های ما را ببینید.
وقتی به‌عنوان پدر و مادر می‌خواهید تفسیر نقاشی کودکان را انجام دهید باید بدانید که سطح این تفسیر شامل دو مرحله می‌شود، مرحله توجه به کلیات نقاشی و توجه به جزئیات آن. کلیات نقاشی عمدتاً مواردی هستند که شما در نگاه اول بهتر است آنها را بررسی کنید. پس در وهله‌ی اول، بررسی شکل خانه و درخت و… را فراموش کنید و ابتدا چند موردی را که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم را بررسی کنید:
وقتی نقاشی کودک را در دست می‌گیرید با اولین نگاه به آن چه حسی در شما ایجاد می‌شود؟ هیجان‌زده می‌شوید یا احساس افسردگی می‌کنید؟ پاسخ به این سؤال، اولین سرنخ را به شما در مورد طرز فکر کودک می‌دهد.
دومین سؤالی که پس از دیدن نقاشی باید از خود بپرسید این است که آیا نقاشی کودک شما به طور کامل کشیده شده است؟ اگر نقاشی ناقص باشد به نظر می‌رسد کودک شما نیاز به تشویق داشته باشد. از طرفی این ناقص بودن ممکن است نشانه‌ی ناامنی کودک نیز باشد. به‌علاوه اگر کودک بیش از حد در نقاشی وسواس یه خرج داده باشد و موارد زیادی را اصلاح کرده و از پاک‌کن بیش‌از‌حد معمول استفاده کرده باشد، نشان دهنده سطح بالایی از اضطراب در او است.
یکی از راه‌هایی که در تفسیر نقاشی کودکان می‌توانید میزان اهمیت یک شی را دریابید، میزان کوچک و بزرگ بودن آن است. هرچقدر یک شی در نقاشی کودک بزرگتر باشد نشانه‌ی اهمیت بالاتر و در طرف مقابل کوچک بودن هم نشانه‌ی عدم اهمیت آن محسوب می‌شود.
جایی که کودک در حال نقاشی در صفحه است می تواند طرز فکر او را نشان دهد. به‌عنوان مثال، نقاشی در سمت چپ صفحه نشان‌دهنده یک کودک خجالتی و درونگرا است. به‌علاوه به نظر می‌رسد سمت چپ صفحه به‌طور سنتی با گذشته و با مادران مرتبط است. سمت راست به علاقه به آینده و نیاز به برقراری ارتباط مربوط می‌شود و با پدر ارتباط دارد.
می‌توان گفت کودکی که نقاشی با اندازه‌های مناسب را می‌کشد متعادل و امن است، در حالی که در مقابل، اشکال کوچکی که در لبه پایین یا نزدیک کاغذ یا در گوشه‌ها کشیده شوند، بیانگر احساس بی‌کفایتی یا ناامنی هستند.
کودک، رنگ را بر اساس روحیه و ذهن خود انتخاب می‌کند اما رنگ زمانی قابل تفسیر است که در تمام نقاشی‌های کودک غالب باشد.
در یکی از طبقه‌بندی‌های معمول، رنگ‌ها به دو گروه گرم و سرد تقسیم می‌شوند. رنگ‌های گرم شامل قرمز، زرد و نارنجی، تحریک‌کننده هستند و باعث فعالیت می‌شوند. آنها همچنین می‌توانند نور و شادی را القا کنند. از سوی دیگر، رنگ‌های سرد، از جمله آبی، بنفش و سبز نشان‌دهنده حالت‌های منفعل و غمگین هستند. رنگ‌های گرم نشان‌دهنده برون‌گرایی و رنگ‌های سرد نشان‌دهنده درون‌گرایی نیز محسوب می‌شوند.
به‌علاوه در مهدکودک، کودک ترجیح می‌دهد از رنگ‌های گرم و روشن استفاده کند. در حالی که کودک تحت نظارت شدید رنگ سرد را ترجیح می دهد که مربوط به مشکلات عاطفی و روانی است. حالا که با معنای کلی رنگ‌ها آشنا شدید وقت آن است که بدانید هر رنگ چه معنایی را در خود پنهان می‌کند.
شاید ساده‌ترین مرحله برای تفسیر نقاشی‌های کودک، دانستن رنگ‌ها به نظر برسد! در ادامه معنی برخی از رنگ‌هایی که کودکان به‌صورت معمول در نقاشی‌های خود استفاده می‌کنند را باهم مرور می‌کنیم.
رنگ آبی به‌طور کل به معنی آرامش و رفاه است. این رنگ عمدتاً مورد علاقه کودکانی است که خجالتی و درونگرا هستند. به‌علاوه استفاده از این رنگ می‌تواند نشانه‌ی یک کودک حساس و متفکر نیز باشد. با این‌حال استفاده بیش از حد از رنگ آبی می‌تواند نشانه وضعیت شب ادراری نیز باشد.
صورتی نشان دهنده آرامش، تعادل و احساسات است. کودکانی که دوست دارند در دنیای خیالی زندگی کنند، چه پسران و چه دختران، از این رنگ بیشتر استفاده می‌کنند. این رنگ تخیل است، بنابراین استفاده مکرر از این رنگ نشان‌دهنده نیاز کودک به فرار از واقعیت نیز می‌تواند تعبیر شود.
رنگ زرد نماد شادی، خوش‌بینی، اجتماعی بودن، امید و انرژی است. این رنگ یکی از پرطرفدارترین رنگ‌ها در میان کودکان است. با این‌حال اگرچه استفاده‌ی معمولی از رنگ زرد نشان از کودکانی شاد و سرزنده است، اما استفاده مکرر از آن تنش در محیط را نشان می‌دهد.
این ترکیب قرمز و آبی است که بیش از هر چیز نشان‌دهنده‌ی تضاد است. اگر این رنگ در نقاشی غالب باشد، می‌توان حدس مالیخولیا را در نظر گرفت. این موضوع نشان‌دهنده وجود نارضایتی عمیقی است که باید زودتر به آن رسیدگی شود.
قرمز یک رنگ تحریک‌کننده و بسیار رایج در نقاشی‌های کودکان است. رنگ قرمز را می توان به دو صورت مختلف تفسیر کرد: اگر در حد متوسط استفاده شود، انرژی و اشتیاق را توصیف می‌کند. اما اگر بیش از حد استفاده شود می‌تواند نشان دهنده عدم تعادل، خصومت، پرخاشگری و تمایل به ابراز احساسات تعبیر شود.
این رنگ معانی زیادی دارد که شامل امید، آرامش و حس هماهنگی است. البته باوجود معانی نسبتا خوب این رنگ باید توجه داشت که این رنگ نشان‌دهنده تمایل کودک به دوست داشته شدن و مورد توجه قرار گرفتن نیز هست و استفاده بیش از حد از آن می‌تواند نشانه‌ای از اختلال اضطراب جدایی یا وابستگی زیاد باشد.
این رنگ نشان‌دهنده‌ی مسئولیت است. به همین دلیل است که کودکان منطقی و محتاط بیشتر از این رنگ استفاده می‌کنند. استفاده بیش از حد از رنگ قهوه‌ای نشان می‌دهد که کودک تحت مسئولیت‌هایی نامناسب با سن خود قرار گرفته است.
نارنجی بیش از هرچیز انسان را به یاد لذت و فعالیت می‌اندازد. نارنجی نشان‌دهنده تمایل به پیشرفت یا کودکی است که نیاز به تماس با مردم دارد. هنگامی که کودکی بیش از حد از رنگ نارنجی استفاده می‌کند، می‌تواند پرخاشگری و تحریک‌پذیری را نیز برداشت کرد.
سفید یکی از رنگ‌های خنثی است، که حضور چشمگیرش نشان‌دهنده خلاء عاطفی و ناتوانی در بیان احساسات کودک تفسیر می‌شود. درحالیکه عدم استفاده کودک از رنگ سفید هم می‌تواند نشان‌دهنده‌ی خلاء عاطفی و تمایلات ضد اجتماعی باشد.
بر اساس برخی تحقیقات، این رنگ نشان‌دهنده اضطراب، غم و ناامیدی در کودک است. بر اساس برخی دیگر، با عزت نفس و اعتماد‌به‌نفس مرتبط است. با اینکه این نظرات با هم در تضاد کامل هستند ولی هر دو گروه معتقدند که یک نقاشی بسیار تیره یک علامت هشدار است!
کودکان خردسال در نقاشی‌های خود کمتر از مداد سیاه استفاده می‌کنند، حتی اگر توجه کرده باشید برای کشیدن اشکال هم کودکان کمتر از رنگ سیاه استفاده می‌کنند. جالب است بدانید این موضوع نشان‌دهنده‌ی غلبه‌ی جنبه‌ی عاطفی کودک بر منطق وی است. با گذشت زمان، کودکان به‌تدریج از مداد سیاه برای کشیدن یک شکل استفاده می‌کنند که می‌تواند به غلبه‌ی بعد فکری بر جنبه عاطفی دلالت کند.
خاکستری هم مانند رنگ سفید می‌تواند نشان‌دهنده‌ی ناتوانی در بیان احساسات باشد.
مهم‌ترین نکته در مورد استفاده از رنگ‌ها در نقاشی فرزندان شما، استفاده‌ی بیش از اندازه از یک رنگ در نقاشی‌ها است. وجود یک رنگ قرمز یا زرد نشان‌دهنده خشم نیست ولی اگر این رنگ در اکثر نقاشی‌های فرزندتان غالب باشد آن موقع بهتر است به رفتار وی توجه بیشتری کنید. از طرفی نکته‌ی هشداردهنده‌ای که اکثر روانشناسان روی آن تاکید داشته و آن را زنگ هشداری در نظر می‌گیرند استفاده کودک شما از یک رنگ در نقاشی است. پس همین حالا نقاشی کودک خود را بردارید و به این موضوع دقت کنید. نکته‌ی بعدی که باید بدانید این است که یک کودک عادی، به طور متوسط از 5 رنگ مختلف در نقاشی‌های خود استفاده می‌کند. درحالیکه کودک گوشه‌گیر از یک یا دو رنگ بیشتر استفاده نمی‌کند.
تفسیر نقاشی کودکان یک کلید برای شناخت بسیاری از ویژگی‌های کودکان است. البته نکته‌ی اساسی عدم تمرکز 100 درصدی بر نقاشی بدون دیدن سایر علائم است. آنچه شما باید به‌عنوان پدر و مادر بدانید این است که به تعبیر فروید، گاهی اوقات یک نقاشی فقط یک نقاشی است. روانشناسان نباید براساس نقاشی‌های کودکان به نتیجه‌گیری عجولانه بپردازند. برای درک واقعی آنچه در دنیای کودک می‌گذرد، اطلاعات بیشتری لازم است.
از دریافت این اطلاعات غافل نشوید و با دیدن هر رنگ یا شکلی سریع به سراغ تفسیر آن نروید. از همه مهم‌تر آنکه امروزه روانشناسان و متخصصانی هستند که تخصصشان در حوزه کودک است و آنها در صورت بروز هر ناهنجاری رفتاری می‌توانند شما را راهنمایی کنند. پس از خوددرمانی دوری کنید و اگر ناهنجاری رفتاری را به هر شکلی در کودک خود می‌بینید حل آن را به متخصصی که درس آن را خوانده است بسپارید. اما در مورد سلامت جسمی کودک می‌توانید بخشی از سلامتی وی را که مربوط به وسایلش می‌شود به ما بسپارید چراکه ما هم مانند همان روانشناسان متخصص و دلسوز هستیم! اگر سری به سایت گودوود بزنید شما هم متوجه تخصص و دلسوزی ما خواهید شد.
اگر دیدید یک مدل از نقاشی مداوم در حال تکرار در نقاشی کودکتان است یا کودک شما رنگی را به شکلی اغراق‌آمیز استفاده می‌کند نیاز به پیگیری بیشتری دارید.
بهتر است در ابتدا به 5 فاکتور توجه کنید: اولین برداشت، کامل بودن، اندازه، موقعیت و رنگ‌ها
بله عمدتاً پسران اشکالی مانند ماشین را بیشتر در نقاشی‌هایشان به کار می‌برند درحالیکه دختران از اشکالی مانند گل بیشتر در نقاشی‌های خود استفاده می‌کنند. به‌علاوه تعداد رنگ‌ها در نقاشی‌ها دختران بیشتر از پسران و متمایل به رنگ‌های گرم‌تر است.
