اگر جزء کسانی هستید که تعریف ارگونومی را به سیستم کنترل ابزارهای گوناگون و همچنین نحوه نشستن صحیح محدود می‌کنید، بهتر است برای آشنایی با گستردگی این مفهوم کاربردی با ما همراه باشید. در یک تعریف کلی و برای پاسخ به سوال ارگونومی چیست؟ باید بگوییم که هر جا که نقشی از حضور انسان وجود دارد، بدون شک ارگونومی نیز به‌چشم می‌خورد. از آنجایی که ارگونومی با تمام ابعاد زندگی شما مانند بهبود سلامت، کاهش آسیب‌های شغلی، افزایش بهره‌وری محصولات و وسایل مختلف و همچنین کاهش هزینه‌های درمانی، گره خورده است، می‌توانید ضرورت آشنایی کامل با این مفهوم را درک کنید.
در اولین قدم در شناخت مفهوم ارگونومی باید به پاسخ این سوال که علم ارگونومی چیست، بپردازیم. ارگونومی کلمه‌ای با ریشه یونانی است که از دو واژه ارگو (ergon) به معنای کار و نومی(nomoi) به معنی قوانین طبیعی، تشکیل شده است. بنابراین همان‌طور که از معنای این واژه مشخص است، ارگونومی به علم شناخت کار و رابطه‌ای که افراد با کار برقرار می‌کنند، گفته می‌شود.
همان‌طور که می‌دانید، هر شغلی درکنار مزیت‌هایی که به‌همراه دارد، شما را با آسیب‌هایی مواجه می‌کند که ممکن است در درازمدت، سلامت و سبک زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد. به‌عنوان مثال کسانی که به‌طور دائم در حالت نشسته و پشت کامپیوتر کار می‌کنند، در معرض خطرات سلامتی مانند آرتروز و آسیب به ستون فقرات هستند و یا کسانی که در محیط‌های صنعتی فعالیت می‌کنند ممکن است با حوادث خطرناکی مواجه شوند که جبران ناپذیر است.
اگر شرایط شغلی شما به‌گونه‌ای است که باید به افزایش بهره‌وری و همچنین حفظ سلامتی خود، درکنار هم توجه داشته باشید، بدون شک آگاهی از ارگونومی در محیط کار و رعایت آن، از اصلی‌ترین و ضروری‌ترین اقداماتی محسوب می‌شود که درصورت سهل‌انگاری، شما را با مشکلات زیادی مواجه خواهد کرد.
در یک نگاه کلی می‌توان گفت که ارگونومی به افزایش کیفیت و بهره‌وری محصولات و خدمات، حفظ سلامتی و بهبود کیفیت زندگی شخصی افراد، چگونگی انجام کارها با حداکثر بهره‌وری، کمک به طراحی خدمات و فرآیندهای مختلف و موارد دیگر کمک می‌کند. نکته قابل توجه در شناخت این مفهوم کاربردی این است که علم ارگونومی برای کمک به افراد در بهبود روند کارها، از علوم مختلفی استفاده می‌کند که به شرح زیر است:
بعد از پاسخ به سوال مفهوم ارگونومی چیست؟ نوبت به بررسی مزایای آن و اهمیت توجه به این علم در انجام کارهای مختلف، رسیده است. وقتی صحبت از اهمیت ارگونومی و ضرورت رعایت آن به‌میان می‌آید، باید بدانید که این علم باید در مرحله طراحی محیط، تولید محصولات و یا تعیین کیفیت خدمات به‌کار گرفته شود. تنها در این صورت است که می‌توانید از مزایای ارگونومی بهره‌مند شوید. به‌عنوان مثال، دانش‌آموزان، دانشجویان و یا افراد شاغلی که مدت زمان زیادی را پشت میز کار خود سپری می‌کنند، باید درکنار چیدمان فضای کار خود، میز کاری را انتخاب کنند که راحتی و ایمنی آن‌ها را تضمین کند. در این صورت می‌توانید ساعت‌های طولانی را بدون خستگی و آسیب، به کار و مطالعه بپردازید.
گود وود در طراحی و ساخت میز تحریر، ارگونومی را مطابق با مشخصات فیزیکی بدن انسان و عوامل موثر در کاهش آسیب‌های ناشی از استفاده زیاد و مکرر، به‌خوبی رعایت کرده است. برای آشنایی با ویژگی‌های این محصول، صفحه میز تحریر را ببینید.
تاکید ما بر استفاده از محصولات مختلف با ارگونومی ایده‌آل، به خاطر مزیت‌های فراوانی است که نصیب شما خواهد شد، ازجمله:
یکی دیگر از راه‌هایی که به شما در رسیدن به سوال معنی ارگونومی چیست؟ کمک می‌کند، شناخت انواع آن است. انجمن بین‌المللی ارگونومی برای تفکیک حوزه‌های مختلف مربوط به این دانش، آن را به سه دسته کلی که شامل ارگونومی فیزیکی، سازمانی و شناختی است، تقسیم کرده است. به این شکل می‌توانید به‌راحتی انواع ارگونومی و مباحثی که به هرکدام از آن‌ها تعلق دارد را برای بهبود روند کار خود به‌کار ببرید. به‌عنوان مثال، اگر شغل شما به‌گونه‌ای است که با کامپیوتر سروکار دارید، باید به‌طور کامل با ارگونومی کار با کامپیوتر آشنا باشید تا بدانید که میز و صندلی استاندارد، کیبوردهای مناسب و همچنین نحوه چیدمان آن‌ها باید به چه صورت باشد. در ادامه به بررسی کامل سه نوع اصلی ارگونومی می‌پردازیم.
رایج‌ترین نوع ارگونومی که کاربرد بسیار زیادی دارد و به فعالیت‌های جسمی انسان با اصول علمی نگاه می‌کند، ارگونومی فیزیکی است. در این نوع از ارگونومی تناسب اندام، آناتومی بدن، ویژگی‌های روان‌شناختی و مشخصات بیوشیمایی انسان مدنظر قرار گرفته است. در این دسته از ارگونومی می‌توانید به پاسخ صریح و واضحی به سوال اهمیت ارگونومی چیست؟ برسید؛ چراکه تمام توجهات به سمت طراحی استاندارد محصولات و تاثیری که بر راحتی و سلامت جسمی شما دارند، معطوف است. به‌عنوان مثال اگر در زمان کار با لپ‌تاپ، احساس گردن‌درد، مچ درد و یا کمر درد دارید، بدون شک لپ‌تاپ شما در وضعیت مناسبی نسبت به بدن شما قرار ندارد. ساده‌ترین راه برای حل این مشکل این است که از یک پایه لپ‌تاپ به‌عنوان یک نگهدارنده ارگونومیک استفاده کنید. برای جلوگیری از مشکلات ناشی از کار طولانی‌مدت با لپ‌تاپ، پیشنهاد ما به شما استفاده از استند لپ تاپ گود وود است که در طراحی و ساخت این محصول به تمام وضعیت‌هایی که در آن قرار می‌گیرید، توجه کرده است.
همان‌طور که در تعریف ارگونومی چیست؟ اشاره شد، این مفهوم از گستردگی بسیار زیادی برخوردار است و زمینه‌های مختلفی را دربرمی‌گیرد. این ویژگی را می‌توانید در ارگونومی سازمانی مشاهده کنید؛ چراکه که برخلاف توجه به شخص، به راحتی و بهبود عملکرد سازمانی توجه دارد. اصلی‌ترین هدفی که در ارگونومی سازمانی دنبال می‌شود، طراحی محیط کار استاندارد و مطلوب به‌منظور رسیدن به خروجی باکیفیت و ایده‌آل است.
در بعد دیگر، دانش ارگونومی به فرآیندهای ذهنی افراد نیز توجه دارد که در دسته ارگونومی شناختی قرار می‌گیرد. تمرکز اصلی این نوع ارگونومی بر قوه استدلال، ادراک، حافظه و همچنین پاسخ‌های حرکتی انسان است که نقش بسیار مهمی در تعاملات بین افراد دارد. همچنین ارگونومی شناختی به بررسی تعامل انسان با دیگر عناصر یک سیستم نیز توجه دارد. رعایت ارگونومی شناختی به‌ویژه در محیط‌های کاری پیچیده مانند نیروگاه‌های هسته‌ای و شرایط شغلی دشوار و متغیر مانند موارد پزشکی، از اهمیت زیادی برخوردار است.
یافتن پاسخ صحیح و کامل برای سوال ارگونومی چیست، از مهم‌ترین کارهایی است که به بهبود شرایط زندگی و کاری شما کمک می‌کند. مزایای ارگونومی در تمام فعالیت‌های روزانه و ارتباطی که با افراد و محیط پیرامون خود برقرار می‌کنید، مشاهده می‌شود. برای بهره‌مندی صحیح از این علم کاربردی، لازم است که انواع ارگونومی که هرکدام بر جنبه‌ای از سلامت انسان تاکید دارد، را بشناسید. با توجه به اهمیت این موضوع، در این مطلب به بررسی تمام آن چیزی که باید از ارگونومی بدانید، پرداختیم. اگر سوال یا ابهامی در این زمینه دارید در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.
افزایش کیفیت محصولات، افزایش بهره‌وری در استفاده از محصولات، بهبود روحیه و سلامت کاری، رسیدن به بهترین تعامل با افراد و… از مهم‌ترین مزایای ارگونومی محسوب می‌شود.
ارگونومی فیزیکی، سازمانی و شناختی، سه حوزه اصلی و مشخص شده در بررسی علم ارگونومی هستند.
افزایش روحیه کارکنان، بهبود عملکرد آن‌ها، کاهش غیبت کارمندان، کاهش هزینه‌های جانبی و خسارات کاری، تعامل بهتر بین کارمندان و… از اصلی‌ترین مزیت‌های ارگونومی در محل کار محسوب می‌شود.
